کارگاه خمکاری و ساخت فلشینگ (گاتر ) لب دیوار ساختمان و  برشکاری و فرم دهی ورق سیاه ، قابل مصرف درب سوله بصورت ذوزنقه ای 2 متری ، فروش انواع ورق سیاه از کارخانجات معتبر در کشور با قابلیت خم و برش ورق در طول های سفارشی و ابعاد ارسالی توسط مشتریان محترم می باشد ،

ورق سیاه چیست؟

در صنعت به ورق آهنی اصطلاحا" ورق سیاه گفته می‌شود . دلیل نامگذاری ورق سیاه هم ظاهرآن می‌باشد . ازآنجایی که ورق آهن به روش نورد گرم تولید می‌شود ، ظاهری سیاه و غیرپرداخت شده دارد و برای همین به ورق سیاه معروف می‌باشد.  ورق سیاه مهم‌ترین نوع ورق های گرم می‌باشد که کاربرد بسیار زیادی در صنعت دارد ، جهت ساخت ورق نیاز به نوردکاری در چند سری پی در پی است. خرید و فروش ورق سیاه در بازار بر حسب وزن آن انجام می‌شود.

کاربردهای ورق آهنی یا ورق سیاه

ورق‌های آهنی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد که از برخی از مهم‌ترین آن‌ها در ادامه آورده شده است:

• صنعت اتومیبل سازی 

• ساختمان سازی

• ساخت تانکر و سیلندر گاز

• مخزن سازی

• کشتی سازی

• صنایع سنگین فلزی

از آنجایی که ورق ‎های سیاه به روش نورد گرم تولید می‎شوند و بعد از آن عملیات دیگری روی آن انجام نمیشود از نظر شفافیت و صاف بودن سطح، در درجه‎ی خیلی خوبی قرار ندارد و برای مصارفی که ورق بخواهد استفاده‎ی ظاهری داشته باشد گزینه‎ی مناسبی نمی‎باشد و معمولا برای مصارف ساختمانی استفاده می‎شود.

تولید ورق سیاه

ورق از لحاظ نوع ساخت به دوسته کلی ورق گرم و ورق سرد تقسیم می‌شود ، ورق گرم در دمای بالا در حالی که فولاد سرخ است ، نورد می‌شود و ورق سرد در دمای پایین‌تر تحت فشار زیاد غلطک‌ ها ضخامتش کم می‌شود و بوجود می‌آید. ورق گرم (hot rolled sheet) یا ورق نورد گرم با نام ورق سیاه هم شناخته می‌شود. ورق سیاه از تختال های فولادی تولید می‌شود، تختال ها در دمای 1250-1280 درجه سانتیگراد در کوره‌ های مخصوصی پیش گرم می‌شوند و تحت غلطک‌های پرفشار قرار می‌گیرند و همزمان که طولشان زیاد می‌شود از ضخامتشان کم می‌شود. به دلیل اینکه فرآیند در دمای بالا انجام می‌شود سطح ورق دچار اکسیداسیون سطحی می‌شود و محصول نهایی ظاهری تیره پیدا می‌کند به همین دلیل اصطلاحا با نام ورق سیاه شناخته می‌شود.

فرآیند نورد گرم

در فرآیند نورد گرم که در کارخانه های مجهز صورت می پذیرد، اجزای تشکیل دهنده ی ورق در دمایی بالا ذوب می شوند و در نتیجه محصول به دست آمده رنگی مات دارد . در ابتدا شمش های آهن با نورد گرم به ورق ، مفتول ، میلگرد یا هر مقطع دیگری می تواند تبدیل شود که در این مطلب مقصود ما ورق است. از محصولاتی در این فرآیند تولید می شود شمشال است که به تختال تبدیل می شود و در سایر مراحل نورد گرم مورد بهره برداری قرار می گیرد. روند کار در فرآیند نورد گرم اینگونه است که دمای تختال ها به 1280 درجه سانتی گراد رسانده شده و ضخامت ورق ها به مرور در طول مراحل کار کاهش می یابد تا در نهایت به عددی بین 1.2 تا 16 میلی متر برسد و در نهایت به صورت کویل روانه بازار شود. به طور دقیق تر تختال ها را ابتدا در کوره های پیش گرم حرارت می دهد تا یک پوسته اکسیدی روی آن ها شکل گیرد. سپس عمل پوسته شویی را روی تختال ها انجام می دهند تا پوسته ی اکسیدی را از بین ببرند. در مرحله ی بعدی قطعات را از بین غلطک ها عبور می دهند تا ضخامت تختال ها کاهش یابد و این مرحله را اصطلاحا نورد خشن می نامند و محصول این مرحله را ورق گرم می نامند.

نورد نهایی

در گام آخر هم ورق ها به مرحله نورد نهایی انتقال پیدا می کنند که هدف از آن کاهش ضخامت است ورق ها است. در این مرحله ورق ها به خط نورد نهایی متشکل از 5 تا 7 قفسه انتقال پیدا کرده و به ضخامتی بین 1و8 تا 3 میلیمتر کاهش پیدا کند. البته در نهایت ورق ها برای ارائه به بازار باید به ضحامتی حدود 1.5 تا 100 میلی متر برسند. ورق های فولاد سیاه یا Hot Rolled Sheet هم از فرآیند نورد گرم بدست می آیند و در مقایسه با ورق های فولادی نورد سرد نازکتر هستند. ورق های گالوانیزه گرم هم از یک فولاد کم کربن که به نام A36 و A1011 تولید می شود که اولی خاصیت جوش پذیری زیاد و دومی استحکام زیاد دارد . در بسیاری از موارد به منظور تکمیل عملیات نورد گرم، مواردی چون بهبود خواص مکانیکی، برش سبک و سنگین ورق ها، تسطیح ورق ها و همچنین کم کردن وزن کلاف نیز صورت می پذیرد. نکته مهم این است که در فرآیند نورد گرم اگر آلیاژهای تیتانیوم و آلومینیوم به آهن افزوده شود، می توان محصول را برای ساخت تیر و ستون های ساختمانی و صنعت تولید بدنه هواپیما و خودرو بهره برد. در واقع پس از نورد ، محصولاتی واسط به دست می آید که از آن ها جهت ساخت محصول نهایی استفاده می گردد.

اجزای خط نورد گرم

 کوره های پیش گرم : در این کوره ها تختال های وارد شده تا 1250 درجه سانتی گراد تحت حرارت قرار می گیرند تا عیوب ساختاری فلز و به ویژه فولا از بین رود. اگر حرارت به درستی انتخاب شود ، در هزینه کار نورد گرم صرفه جویی شده و از تشکیل رسوبات سخت نیز جلوگیری می گردد.

 قفسه های نورد خشن: پس از اینکه تختال ها پوسته زدایی شده و همچنین یک مرحله خنک کاری را طی نمایند، به قفسه های نورد خشن ارسال شده و ضحامت آن ها با استفاده از غلطک های نورد کاهش یابد.

جعبه کلاف: پس از قفسه های نورد خشن، ورق ها به جعبه کلاف منتقل می شوند تا پوسته ها شکسته و خواص مکانیکی یکنواخت در ورق ها ایجاد گردد. این مهم از طریق همگن سازی دما میسر می گردد. سپس ورق ها پس از یک مرحله پوسته زدایی باید برای مرحله نورد نهایی ارسال گردند.

 قفسه های نورد نهایی: مرحله نورد نهایی ورق ها در 5 تا 7 قفسه صورت می گیرد که در آن ورق ها با سرعت 10 تا 20 متر بر ثانیه عبور داده می شوند تا ضخامت ورق ها به 1 تا 4 میلیمتر برسد. قفسه های 4 غلطکه معمولا در این مرحله از کار برای تنظیم ضخامت ورق ها مورد استفاده قرار می گیرند.

مرحله کاهش دما: در این مرحله ورق هایی که پس از عبور از قفسه های نورد نهایی بسیار داغ شده اند خنک شده و به دمای 580 درجه سانتی گراد می رسند. تا راهی مرحله کلاف پیچی شوند.

کلاف پیچی: در مرحله آخر پس از نورد نهایی و کاهش دما و خنک کاری، ورق ها باید به صورت کلاف برای مصرف در بیابند و به بازار و کارخانجات دیگر برای تولید محصولات صنعتی ارسال گردند.

ضخامت ورق سیاه

ورق سیاه در ابعاد بسیار متنوع تولید شده به بازار ارائه می گردند که هر یک مشتری خاص خود را دارد. ضخامت آن ها می تواند از 1.5 تا ۱۰۰ میلی ‌متر متغیر باشد. عرض استانداردی که برای ورق سیاه به طور معمول لحاظ می گردد 100، ۱۱۵، ۱۵۰، و ۲۰۰ سانتیمتر می باشد. البته واضح است که چنانچه ورق سیاه با هر یک از عرض های یاد شده سفارش داده شود، از نظر طول تفاوتی نداشته و در تولید ورق ها از نظر طول به هیچ از محدودیت در نظر گرفته نمی ‌شود و کاملا متناسب با نیاز بازار و خواست مشتری انتخاب می گردد. نکته قابل ذکر این است که علاوه بر استانداردهای تولید، ضخامت های ورق ها نیز در وزن و قیمت ورق سیاه فاکتوری موثر به شمار می رود.

کارخانه های تولید ورق سیاه

در حال حاضر تعداد قابل توجهی کارخانه فولاد، تولید ورق سیاه را انجام می‌دهند از این بین برترین تولید کننده‌های ورق سیاه به شرح زیر هستند که بخش بزرگی از تقاضای بازار را پوشش می‌دهند.

• فولاد مبارکه

• فولاد گیلان

• فولاد اکسین

• فولاد کاویان

همچنین ورق سیاه وارداتی در بازار خرید و فروش آهن آلات کشور موجود می‌باشد، که اکثرا تولیدات روسی می‌باشد. معمولا قیمت ورق سیاه (ورق گرم نورد) در مقایسه با ورق روغنی (ورق سرد نورد) کمی ارزان‌تر می‌باشد و این به دلیل فرآیند پیچیده‌تر تولید ورق روغنی می‌باشد که حاصل آن تولیداتی با ضخامت‌های کمتر است.

تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی

همچنین به دلیل نحوه تولید ورق سیاه، صافی سطح و دقت ابعادی ورق سیاه در مقایسه با ورق روغنی کمتر می‌باشد. علاوه بر تفاوت های ظاهری ورق سیاه و ورق روغنی، ریزساختار این دو نوع ورق فولادی هم با یکدیگر متفاوت می‌باشد همچنین ابعاد این دو ورق متفاوت است و ورق روغنی معمولا ضخامت های کمتری دارد به همین دلایل ورق روغنی کاربردهای متفاوتی از ورق سیاه دارد. همچنین قیمت ورق سیاه در مقایسه با ورق روغنی متفاوت است.

استانداردهای ورق سیاه

ورق سیاه در دو استاندارد تولید می‌شود، ورق سیاه ST37 و ST52، ورق ST52 ورق سیاه صنعتی می‌باشد و ورق ST37 ورق سیاه معمولی می‌باشد که کاربردهای متفاوتی دارد. ورق سیاه ST37 معمولا در ساختمان سازی و سوله سازی و ازین دست کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد همچنین ورق سیاه به عنوان پایه برای ساخت بعضی از ورق های سرد کار مثل ورق روغنی هم مورد استفاده می‌شود.

روند تولید ورق st37
بعد از آماده‎سازی اسلب‎هایی با استانداردst37 ، آنها را تا دمای حدود 1280 درجه سانتیگراد حرارت داده تا بتوان تحت فرآیند‎های شکل‎دهی به روش نورد گرم و پوسته‎زدایی به ورق‎هایی با ضخامت مورد نظر تبدیل شوند.ورق سیاه پس از تولید هنگامی که دمای آن ها کاهش می یابد حجم آن نیز کم می شود. بنابراین می توان گفت که در ورق سیاه میزان کنترل برای تغییر سایز و شکل فولاد در مقایسه با ورق روغنی کمتر می باشد.

تولید ورق سرد از ورق st37
ورق سیاه زمینه‎ی اصلی برای تولید ورق روغنی، ورق گالوانیزه و ورق رنگی می‎باشد. تفاوت ورق سیاه با ورق روغنی این است که برای تولید ورق روغنی ورق سیاه تولید شده را تحت فرآیند نورد سرد قرار می‎دهند تا سطح کاملا صاف و شفاف شود. این ورق نسبت به ورق نورد سرد یا همان ورق روغنی، رنگ پذیری بهتری دارد. ورق سیاه یا همان نورد گرم بر خلاف نورد سرد ضخامت کمتری داشته و استحکام بالاتری دارد با زیاد شدن استحکام در واقع فولاد شکننده می‎شود و ازدیاد طول نسبی آن کاهش می‎یابد.

استاندارد st37 ورق سیاه
فولادst37 جز فولادهای کربن جزئی می‎باشد، فولادهای کربن جزئی حدود 0.15 تا 0.30 درصد کربن دارند و به دلیل همین مقدار کم کربن به فولاد نرم نیز شناخته شده‎اند.

خواص ورق st37
گرید st37 به دلیل درصد کمی از کربن جوش‎پذیری خوبی دارد چراکه جوش‎پذیری با کربن معادل فولادها رابطه‎ی عکس دارد. هرچه کربن بیشتر شود میزان جوش‎پذیری آن کم می‎شود. این گرید جز فولادهای ساختمانی می‎باشد و برای قطعاتی استفاده می‎شود که تحت سایش قرار نگیرند و روی آنها کارسخت انجام نشود.و قیمت ورق st37 در ضخامت های مختلف متفاوت است.

دلیل نامگذاری ورق st37
دو عددی که  بعد حروف st می‎آیند یعنی 37، حداقل استحکام کششی را نشان می‎دهند، این استاندارد برای فولاد عملیات حرارتی  مورد استفاده قرار نمی‎گیرد.ST37 در ایران تحت استاندارد فولاد آلمان 17100 DIN استفاده می شود. در قالب قطعات فولادی مانند شمش فولادی ، میله سیم ، محصولات تخت و صفحات استیل مانند نوار استیل و لوله های فلزی جوش خورده تولید می شود.ورق‎هایی که ضخامتشان از ۱٫۵ کمتر باشد به صورت رول عرضه می‎شود چرا که به دلیل همین ضخامت کم فرم‎گیری راحت‎تری دارد. ولی ورق‎هایی که از ضخامت ۱٫۵ بیشتر باشد به دلیل فرم گیری سخت آن را به صورت شیت یا همان به تکه های مستطیل به اندازه های دلخواه برش می‎زنند.

نکات مربوط به خرید 

انتخاب متریال و محصول صحیح یکی از مهم‌ ترین مراحل پیش از خرید می‌باشد. بهتر است مشتریان نسبت به محصولات آهنی که خریداری می‌کنند، آگاهی داشته باشند و با شناخت اقدام به خرید محصول مورد نظر خود کنند. در غیر این صورت انتخاب اشتباه محصول ، مشکلات جبران‌ناپذیری را ایجاد خواهد کرد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که قبل از خرید محصول باید به آن توجه کرد، قیمت محصول می‌باشد.بدیهی است که با توجه به نوع، وزن و ضخامت ورق آهن قیمت آن‌ها متفاوت می‌باشد. بهتر است پیش از خرید ورق آهن قیمت‌های آن‌ها را مقایسه کرده و سپس نسبت به خرید مقرون به صرفه‌ترین ورق آهنی اقدام کرد.